Tersirat di balik tersurat
Oleh:Yussamir Yusof Aljohori
2 Oktober 2007
Jika seseorang muslim berdepan dengan situasi dimana beliau perlu bercakap tidak benar untuk melindungi dirinya atau seseorang yang tidak bersalah, atau untuk menyelamatkan dirinya daripada masalah besar, adakah cara untuk beliau mengatasi situasi tersebut tanpa berbohong dan berdosa?
Sebenarnya memang terdapat cara yang mengikut hukum syarak dan jalan yang dibenarkan untuk seseorang menggunakannya jika perlu. Caranya ialah berdalih ataupun tidak berterus terang. Imam al-Bukhaari menamakan satu bab dalam Kitab Sahih Bukhari: "Berdalih adalah cara yang selamat untuk mengelakkan bohong"[1].Berdalih bermaksud mengatakan sesuatu yang mempunyai maksud tersurat yang mana pendengarnya akan faham, tetapi ia juga mengandungi maksud tersirat tentang perkara sebenar dengan bahasa yang betul. Syarat tentang perkara ini ialah apa juga yang dikatakan mestilah tidak membenarkan perkara yang sememangnya salah atau sebaliknya.
Berikut adalah contoh dalih yang pernah digunakan oleh salafusoleh dan imam-imam terkenal yang dikumpulkan oleh Imam Ibn al-Qayyim di dalam bukunya Ighaathat al-Lahfaan: “Adalah diriwayatkan tentang Hammad (rahimahullah) jika seseorang datang dan beliau tidak suka duduk dengan orang itu, maka beliau akan berkata (seolah-olah dalam kesakitan): "Gigiku, gigiku!" Maka orang yang beliau tidak sukai tersebut (yang tidak memberi kebaikan bersahabat dengannya) akan meninggalkannya”.
Imaam Sufyaan Al-Thawri (rahimahullah) dibawa berjumpa dengan Khalifah al-Mahdi yang menyukai beliau, tetapi bila beliau mahu balik, khalifah telah menyuruhnya untuk duduk lebih lama disitu. Maka Al-Thawri berjanji yang beliau akan kembali semula. Beliau kemudiannya keluar, meninggalkan kasutnya di pintu. Selepas beberapa ketika, beliau kembali semula dan mengambil kasutnya, kemudian terus pergi. Bila Khalifah bertanya “mana Al-Thawri?”, Baginda diberitahu bahawa beliau(Imaam Sufyaan Al-Thawri) berjanji untuk datang semula, maka beliau telahpun kembali dan mengambil kasutnya.
Suatu ketika Imam Ahmad berada di rumahnya bersama-sama dengan beberapa orang muridnya, termasuk al-Mirwadhi. Seseorang datang bertanyakan tentang al-Mirwadhi daripada luar rumah, tetapi Imam Ahmad tidak mahu al-Mirwadhi keluar, maka beliaupun berkata: "Al-Mirwadhi tiada di sini, apa yang beliau hendak buat di sini?" Sambil meletakkan jarinya ke tapak tangannya yang sebelah lagi, kerana orang yang berada di luar tersebut tidak dapat melihat apa yang beliau sedang lakukan.
Contoh lain tentang berdalih atau tidak berterus terang termasuk yang berikut:
Jika seseorang bertanya kepada anda adakah anda terjumpa si Polan bin si Polan, dan anda takuti jika anda memberitahu tentang si Polan tersebut akan menimbulkan mudarat, maka anda boleh berkata "ma ra'aytuhu"(ما رايته), dengan maksud bahawa anda tidak memotong paru-paru beliau.Disebaliknya perkataan ini juga bermaksud didalam bahasa Arab ["ma ra'aytuhu" selalunya bermaksud "saya tidak melihat beliau”]; Atau anda boleh menafikan terjumpa dengan beliau, tetapi dengan maksud di dalam hati anda merujuk kepada masa dan tempat tertentu yang anda tidak terjumpa dengan beliau.Mudah bukan?
Jika seseorang menyuruh anda bersumpah supaya tidak bercakap dengan si Polan bin si Polan, anda boleh berkata, "Wallaahi lan ukallumahu", dengan bermaksud anda tidak akan melukakan beliau, kerana "kalam" juga boleh memberi makna "luka" dalam bahasa Arab (selain bermakna bercakap). Begitu juga, jika seseorang dipaksa malafazkan kalimah kufur dan disuruh menafikan Allah, adalah dibenarkan untuk beliau berkata "Kafartu bi'l-laahi", yang bermaksud "Saya menafikan bersuka-ria" (yang mempunyai bunyi yang sama dengan ungkapan yang bermaksud "Saya menafikan Allah")[2]
Walaubagaimanapun, seseorang haruslah berwaspada dalam penggunaan dalih tersebut ,dan hanyalah digunakan untuk situasi yang tidak dapat dielakkan sahaja, jika tidak:
- Penggunaannya yang berlebihan mungkin boleh membawa kepada pembohongan.
2. Seseorang mungkin boleh kehilangan kawan yang baik, kerana mereka akan selalu merasa ragu tentang apa yang dimaksudkan sebenarnya.
3. .Orang yang kerap menggunakan kaedah ini mungkin akan timbul sifat bangga diri kerana kebolehan beliau mengambil kesempatan terhadap orang lain.
Akhir sekali, saya bermohon kepada Allah agar kita dikurniakan kefahaman tentang agama kita, dan memberi ilmu yang bermanfaat kepada kita, dan memberi manfaat kepada kita dari apa yang diajarkanNya.Memberi ilham dan petunjuk kepada kita dan melindungi kita daripada kejahatan dalam diri kita. Sesungguhnya Allah Yang Memberi Perlindungan dan Dialah Yang Maha Pengasih.
Salawat dan salam keatas junjungan kita Nabi Muhammad (s.a.w), kaum keluarga dan para sahabat Baginda.
Selamat mencuba,ingat! Hanya untuk penggunaan didalam kecemasan sahaja.Dan saya mahu tegaskan,ini bukanlah Kaedah Taqiyah yang digunakan oleh Syiah .Tapi lebih kepada permainan bahasa,kerana bahasa Arab mempunyai keistimewaan yang tangat tinggi.
~WaAllahualam~
No comments:
Post a Comment